හිත මිතුරු සුලඟ ලග එන වැහි වලාවට කියන්...

ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල සංචාරය කිරීමට සුදුසු කාලය ගැන ලිපියක් ලියන්නැයි මගේ බ්ලොග් පාඨකයින් බොහෝ දෙනෙක් ඉල්ලා සිටියා. ඉතින් අද මම සූදානම් වෙන්නේ ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම ඉෂ්ට කරන්න. ලංකාව කියන්නේ සංචාරක පාරාදීසයක්. ඒත් රටේ ඕනෑම පලාතක ඕනෑම වේලාවක සංචාරය කිරීමට සුදුසු පරිසරයක් අපට නෑ. ඒ අපේ රටට නිතර බලපාන අධික වර්ෂාව නිසා. එසේ නම් ඒ ඒ ප්‍රදේශ වල සංචාරය කිරීමට සුදුසු කාලය කුමක්ද? ඒ ගැන විමසා බලන්නට නම් ලංකාවේ වර්ෂාපතන රටාව ගැන අධ්‍යයනයක් කල යුතුයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ වර්ෂාපතනය ප්‍රධාන ආකාර 3කට ලැබෙනවා. එම වැසි වර්ග තුන සහ එම වැසි බලාපොරොත්තු වියහැකි කාලසීමාවන් පහත පරිදි වෙනවා.

1. මෝසම් වැස්ස

      අ) නිරිතදිග මෝසම් වැස්ස (මැයි - සැප්තැම්බර්)

     ආ) ඊසානදිග මෝසම් වැස්ස (දෙසැම්බර් - පෙබරවාරි)

2. සංවහන වැස්ස (මාර්තු - අප්‍රේල් සහ සැප්තැම්බර් - ඔක්තෝම්බර්)

3. වාසුළි වැස්ස (ඔක්තෝම්බර් - දෙසැම්බර්)

අවුරුද්දේ මෝසම් වැස්ස පතිත නොවන කාල සීමාව "අන්තර් මෝසම" ලෙස හැඳින්වෙනවා. බොහෝ විට සංවහන සහ වාසුළි වැසි වැඩිපුර ලැබෙන්නේ මේ අන්තර් මෝසම් කාලයේදියි.
හොඳයි. දැන් අපි එක් එක් වැසි ඇතිවන ආකාරය සහ එම වැසි පතිතවන ප්‍රදේශ ගැන අධ්‍යයනයක් කරමු.

නිරිතදිග මෝසම් වැස්ස (මැයි  - සැප්තැම්බර්) 

රටේ නිරිතදිග ප්‍රදේශයෙන් රටතුලට ඇතුල්වෙන සුළඟ නිසා මෙම වැස්ස ඇතිවෙනවා. රටේ නිරිතදිග ප්‍රදේශයට සහ මධ්‍යම කඳුකරයට නිරිතදිග මෝසම නිසා වැස්ස ඇතිවෙනවා.

ඊසානදිග මෝසම් වැස්ස (දෙසැම්බර් - පෙබරවාරි)

රටේ ඊසානදිග ප්‍රදේශයෙන් රටතුලට ඇතුල්වෙන සුළඟ නිසා මෙම වැස්ස ඇතිවෙනවා. රටේ උතුර, නැගෙනහිර සහ උතුරු මැද ප්‍රදේශ වලට ඊසානදිග මෝසම නිසා වැස්ස ඇතිවෙනවා.

සංවහන වැස්ස (මාර්තු - අප්‍රේල් සහ සැප්තැම්බර් - ඔක්තෝබර්)

"අද නම් හරි රස්නෙ දවසක්. හවසට වහීවි වගේ..." මේ අපි හොඳින් අසා පුරුදු කියමනක්. අව් රශ්මිය වැඩි දවස්වල සිදුවන සංවහන ක්‍රියාවලිය  නිසා ඇතිවන වර්ශාව මේ නමින් හැඳින්වෙනවා. බොහෝ විට මේ සංවහන ක්‍රියාවලිය නිසා සවස් කාලයේ ගිගුරුම් සහිත වැසි අපේක්ශා කරන්න පුලුවන්. බක්මහ අකුණු ලෙස හැඳින්වෙන්නේ මෙයයි. සංවහන ක්‍රියාවලිය යනු කුමක්දැයි නොදන්නවා නම් පහල  දකුණු රූපසටහන බලන්න. මේ වැස්ස වැඩිපුර බලාපොරොත්තු විය හැක්කේ අන්තර්මෝසම් කාල වලදීයි. පහල වම් ඡායාරූපයේ දැක්වෙන්නෙ පලමු අන්තර්මෝසම් කාලයේදී, එසේත් නැත්නම් මාර්තු-අප්‍රේල් මාසවලදී ලංකාවේ වර්ෂාපතන සිතියමයි.
වාසුළි (ඔක්තෝම්බර් -දෙසැම්බර්) 
මෝසම් සහ සංවහන වැස්ස හැරුනුකොට ලංකාවට වැසි ලැබෙන අනිත් ක්‍රමය තමයි වාසුළි. වාසුළි කියන්නේ ඉතාමත් ප්‍රචණ්ඩකාරී වැසි වර්ගයක්. බෙංගාල බොක්කේ කැලඹීම නිසා ඇතිවන වැස්ස ගැන ඔබ අසා ඇති. බෙංගාල බොක්ක කැළඹෙන්නේත් ඒ නිසා ලංකාවට වැස්ස ඇතිවන්නේත් කෙසේද?
බෙංගාල බොක්කේ සාගර ජලයත් ඒ අවට වාතයත් සමහර කාලවලදී ඉතා උණුසුම් තත්වයකට පත්වෙනවා. මේ උණුසුම් වාතය ඉතා සැහැල්ලුයි. මේ සැහැල්ලු වාතය ඉහලට ගමන් කිරීම සිදුවෙනවා. මේ ඉහල යන උණුසුම් වාතය නිසා වලාකුළු ඇතිවෙනවා. ඒ අතර ඇතිවන අව පීඩන කලාපය දෙසට පිටතින් සුලන් ඇදී එනවා. මෙය වාසුළියක් ලෙසින් අසල තියෙන ලංකාව හරහා ඇදී යනවා. නිවර්තන සුලි සුලන් ලෙසත් මේ වාසුලි ප්‍රවාහය හැඳින්වෙනවා. වසරේ ඕනෑම කාලයක වාසුළි ඇතිවිය හැකි උනත් ඔක්තෝබර්, නොවැම්බර් සහ දෙසැම්බර් මාසවලදී ලංකාවට වාසුළි බලපෑම අධික බව සැලකෙනවා. එනම් දෙවන අන්තර්මෝසම් කාලය ආසන්නව වාසුළි බලපෑම වැඩිවෙනවා. පහල වම් සිතියමේ දැක්වෙන්නේ දෙවන අන්තර්මෝසම් කාලයේදී, එනම් ඔක්තෝම්බර්-නොවැම්බර් මාසවලදී ලංකාවේ වර්ෂාපතන සිතියමයි. දකුණේ දැක්වෙන්නේ විවිධ කාල වලදී ලංකාවට බලපෑ නිවර්තන වාසුළි ඇසුරෙන් සැකසුනු සිතියමක්.
භෝග වගාව කියන්නේ සංචාරයට ඍජු සම්බන්ධතාවයක් තියෙන විශයක් නෙවෙයි. ඒත්, භෝග වගාව කියන්නේ වර්ෂාපතනය සමඟ බැඳීපවතින දෙයක්. ඒ නිසා ලංකාවේ ප්‍රධාන වගාකන්න දෙක ගැන සඳහනක් කරන්නත් මේ හොඳම අවස්ථාව කියල මම හිතුවා.
පහත තියෙන්නෙ ලංකාවේ භෝගවගාව සහ ඒ හා බලපාන වර්ෂාපතනය පිලිබඳ ඇතුලත් වගුවක්.

හොඳයි. දැන් අපි නැවතත් අපේ මාතෘකාවට පිවිසෙමු. විවිධ මාස වලදී ලංකාවේ සංචාරයට සුදුසුම ප්‍රදේශ මොනවාද? ඒ ඇසුරෙන් කල අධ්‍යයනයකින් පස්සෙ මම වගුවක් පිලියෙල කරා. පහත තියෙන්නේ ඒ ඒ කාලවලදී මම සංචාරයට නිර්දේශ කරන ප්‍රදේශ.

ඔබේ ඊලඟ සංචාරය සැලසුම් කරගන්න මේ ලිපිය අත්වැලක් වෙනවා නම්... එසේත් නැත්නම් ලංකාවේ වර්ෂාපතන රටාව පිලිබඳ යම් දැනුමක් ඔබට ලැබුනා නම් මගේ සතුට එයයි. නැවත හමුවෙනතුරු සමුගන්නට අවසරයි. සුභ දවසක්!