Wednesday, December 25, 2019

කල්ලඩි පාලම පාමුල සින්දු කිව්ව මාළුවෝ

අද අපි යනවා අවාරයේ පාසිකුඩා සංචාරය කරන්න. ඇයි අවාරයේ යන්නෙ? ඔබට එහෙම හිතෙනවා ඇති. නත්තල් නිවාඩුවට යන්න තැනක් හොයද්දි මට ඕනෙ උනේ මීට පෙර නොගිය තැනකට යන්න. ලංකාවෙ මම මෙතෙක් නොගිය තැන් නම් බොහොමයි. ඒත් ප්‍රාදේශීය වශයෙන් ගත්තම මම මෙතෙක් නොගිය දිස්ත්‍රික්ක තියෙන්නෙ බොහොම සීමිත ප්‍රමාණයක්. එයින් මම අද ‍තෝරාගන්නේ නැගෙනහිර පළාතේ මඩකලපු දිස්ත්‍රික්කය. මීට හරියටම වසර දෙකකට පෙර මම ඔබව පොලොන්නරු සංචාරයක් සඳහා ‍රැගෙන ගියා මතක ඇති. අද මම ඊට එහා ඔබව ‍රැගෙන යනවා. යමු මාත් එක්ක. නැවුම් සංචාරක අත්දැකීමක් විඳගන්න.
පොලොන්නරුවේ සිට පාසිකුඩා දක්වා ඇත්තේ කි.මී. 70කට අඩු දුරක්. ඒ සඳහා ඔබට පැය 1 1/2කට ආසන්න කාලයක් ගතවේවි. ඒ අතර එක යායට වැවුනු කුඹුරු, මුඩු බිම් හැරුනුකොට වෙන යමක් දැකගැනීමට ඇත්නම් ඒ ශරියා විශ්වවිද්‍යාලය (මඩකලපු විශ්වවිද්‍යාලය) පමණයි.
පාසිකුඩා එන දෙස් විදෙස් සංචාරකයින්ගේ මූලික අරමුණ වෙරලේ අසිරිය විඳගැනීම. අප්‍රේල් සිට සැප්තැම්බර් දක්වා ඒ සඳහා සුදුසුම කාලය ලෙස නම් කෙරෙනවා. අවාරය නිසා මුහුද තරමක් රළුවී තිබුනත් සැලකිය යුතු සංචාරකයින් පිරිසක් අප යනවිටත් පාසිකුඩා වෙරලේ දකින්න ලැබුනා.
වෙරළට අමතරව පාසිකුඩා අවට නැරඹිය හැක්කේ මොනවාද? ඒ ප්‍රශ්නයට උත්තර හොයන්න යමු මාත් එක්ක.
මේ තියෙන්නෙ මඩකලපු ප්‍රදීපාගාරය. පාසිකුඩා වෙරලේ සිට කි. මී. 35ක් දකුණින් මෙය පිහිටා තිබෙනවා. 1913දී බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන් විසින් නිර්මාණයකරන ලද මේ ප්‍රදීපාගාරය මීටර් 28ක් උස බව දැනගැනීමට ලැබුනා. විශේෂ ආකර්ශණයක් නොගත් කුලුණක් උනත් තවමත් මෙය රාත්‍රියේදී නැවියන්ට මග කියනවා. මඩකලපු ප්‍රදීපාගාරය නරඹන ඔබට කලපුව හරහා බෝට්‍ටු සවාරියක් යන්න පුලුවන්. එසේත් නැත්නම් ප්‍රදීපාගාරය ඉදිරිපිට ඇති වෙලඳසලෙන් තල් නිෂ්පාදන කිහිපයක් මිලදී ගන්නත් පුලුවන්.
ඊලඟට අපි නැවතුනේ කල්ලඩි පාලම ලඟ. 1924 දී ඉදිකෙරුණු මෙය ලංකාවේ පිහිටි දිගම යකඩ පාලම (මීටර් 228ක්) ලෙස හැඳින්වෙනවා. අදටත් මේ පාලම යතුරු පැදි හා පාපැදි සඳහා විවෘතව පවතින ආකාරය දැකගැනීමට ලැබුනා.

කල්ලඩි පාලම පාමුල සින්දු කිව්ව මාළුවෝ
ඇයි ගොළු ගැහුණේ
සිතාරයට වෙඩි වැදුණද යාළුවෝ //

කල්ලඩි පාලම යට කලපු දිය දෙස මොහොතක් අපි නිසොල්මන්ව බලා සිටියා. ඒත් රල බි‍ඳෙන හඬ හැරෙන්න මාළුවෝ සින්දු කියන හඬක් නම් අපිට ඇසුනේ නෑ. උන් දැන් ගොළුවී ඇද්ද? එසේ නම් ඒ ඇයි? මඩකලපුව කියන්නේ දශක තුනක යුද්ධයෙන් පීඩා විඳි නගරයක්. මිනිසුන් බිම් අයිතිය වෙනුවෙන් යුධ වදිද්දී, ඒ කිසිවක් නොදත් මත්ස්‍ය කැල එදා පාලම යට සිට සතුටින් ගී ගයන්නට ඇති. එකී අරුමයත්, යුද්ධයේ ශෝකාලාපයත් ගුණදාස කපුගේ ගේ හඬින් ගීයකට පෙරලුනේ එහෙමයි.
මීලඟට අපි ගියේ මඩකලපුව කලපුව ඇතුලේ පිහිටි පුලියන්තිව් දූපතට. එහි පිහිටි ගාන්ධි උද්‍යානය තමයි ඔබ මේ දකින්නේ. උද්‍යානයට අමතරව, මඩකලපුව කො‍ටුවත්, පුස්තකාලයක්, කුඩා කෞතුකාගාරයක්, මහනගර සභාව, බන්ධනාගාරය, රෝහල, ආදී වැදගත් රාජ්‍ය හා පෞද්ගලික ආයතන ගනනාවක් මේ දූපත තුල පිහිටල තියෙනවා.


ඉහල වම් ඡායාරූපයේ ඔබ දකින්නේ ගාන්ධි උද්‍යානය අසල පිහිටි කුඩා කෞතුකාගාරයක්. සාමාන්‍ය නිදන කාමරයකට වඩා විශාල නොවූ මෙය කෞතුකාගාරයකට වඩා භෞතික විද්‍යාගාරයක් ලෙස හැඳින්වීමට පුලුවන්. මූලික භෞතික විද්‍යා න්‍යායන් කීපයක් ආදර්ශනය කිරීමට සැකසූ අනුරූ කීපයක් මෙය තුල දැක ගැනීමට හැකිවෙනවා. ටෙස්ලා දඟරයක්, ගම්‍යතා අවලම්භයක්, කෲක්ස් විකිරණමානයක්, වෘත්තාකාර චලන ආදර්ශකයක්, Eddy Current ටියුබයක් යනාදිය ඒ අතර වෙනවා. ඉහල දකුණු ඡායාරූපයේ දැක්වෙන්නේ මඩකලපුව ලන්දේසි බලකොටුව. මෙය 1628දී පෘතුග්‍රීසීන් විසින් ඉදිකරන ලද්දක්. 1638 මැයි 18 වන දී ලන්දේසින්ගේ පාලනයට නතුවූ මෙය 1745 වර්ෂයේ පටන්  බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් භාවිතකර තියෙනවා. හතරකොන මුරකුටිත්, ඇතුලත සිර කුටි, වෙඩිබෙහෙත් ගබඩාවක්, කුරුබිලි, උමං සහ වටේට පිහිටවූ කාලතුවක්කු සහිතව මේ බලකො‍ටුව ඉදිවී තිබෙනවා. අද වනවිට මෙය මඩකලපුවේ ප්‍රධාන පරිපාලන මධ්‍යස්ථානය ලෙස භාවිතා කෙරෙනවා. මඩකලපුව නගරයට සමුදුන් අපි ආපසු පාසිකුඩාහි පිහිටි අපේ නවාතැන්පොල වෙත පිටත් උනා.
පාසිකුඩා කියන්නේ සංචාරක පාරාදීසයක්. එහි බොහොමයක් හෝටල් සහ ආපනශාලා පාසිකුඩා වෙරලට යාබදව එක පොකුරට පිහිටල තියෙනවා. මේ තියෙන්නේ එකී හෝටල්වලට මධ්‍යගතව පිහිටි පොල් සංස්කෘතික උද්‍යානය. පාසිකුඩා පැමිණෙන ඔබ අනිවාර්ය්‍යයෙන්ම යා යුතු තැනක් ලෙස මා මේ පොල් උයන නම් කරනවා.



මෙය පොල් වගාකිරීමේ මණ්ඩලයට අනුබද්ධිත ආයතනයක්. මෙහිදී ඔබට පොල් වගාවේ මූලිකාංග, පොල් වගාවට බලපාන දේශගුණික හා පාරිසරික සාධක, පොල් වගාවේ ගැටලු, පොල් වර්ග, පොල් වගා ක්‍රම, පොහොර වර්ග හා පලිබෝධනාශක ක්‍රම, පොල් ආශ්‍රිත නිශ්පාදන හා ඒ හා සබැඳි වෙලඳපොල ගැටලු ආදී එකී මෙකී නොකී බොහෝ දෑ ගැන අවබෝධයක් ලබාගැනීමට හැකිවේවි.
මේ ඉන්නේ ක්ෂේත්‍ර නිලධාරී බණ්ඩාර මහත්මයා. ඔහු තමයි අපිට පොල් උද්‍යානය තුල මාර්ගෝපදේශකයා උනේ. ඔහු කියපු විදියට ඔවුන්ට තියෙන ප්‍රධාන ගැටලුව ශ්‍රමිකයින්ගේ හිඟකමලු. "හමුදාව දාල හරි මේක ගොඩගන්න පුලුවන් නම්, ලොකු දෙයක් මහත්තයෝ... එහෙම උනොත් මේක සල්ලි උල්පතක්. දැන් විනාශ වේගෙන යනව... දැන් සංචාරකයොවත් මේක බලන්න එන්නෙ නෑ..." ඔහුගේ වචන තවමත් මගේ දෙසවන් තුල දෝංකාර දෙන සේයාවක් මට දැනෙනවා.

පිට රට හාලේ බත් ටික නැත්තන්

බඩගින්නේ සිංහලයා....//
අන්තිමේදී බුදියන පැදුරත්
දැන් දැන් පිට රටින් එන්නා....//

දේශීය නිෂ්පාදන ආර්ථිකය ගොඩනැංවීම සඳහා බලධාරීන්ගේ ඇස් ඇරේවායි පතමින් සමුගන්නම් අදට. තවත් රසබර ලිපියකින් ලඟදීම හමුවෙන බලාපොරොත්තුවෙන්. සුභ දවසක්!
read more "කල්ලඩි පාලම පාමුල සින්දු කිව්ව මාළුවෝ"

Saturday, September 21, 2019

කන්දේ... ලන්දේ... ගඟුලැල්ලේ පේනා තෙක් මානේ...♪♪♪

කලබලකාරී නාගරික පරිසරයෙන් මිදිල අද අපි යනවා යක්ෂයින්ගේ අඩවියට. තව විදියකින් කියනව නම්, ලංකාවේ ලස්සනම පරිසර පද්ධතියක් පසුකරමින් මහියංගනයට. මහනුවර-පදියතලාව මාර්ගය ඔස්සේ මහනුවර ඉඳන් මහියංගනයට කි.මී. 75ක පමණ දුරක් තියෙනවා. ඒ අතරතුර හමුවෙන මොරගහමුල නගරයෙන් හැරිල කි.මී.10ක් ගිය තැන තමයි අපේ පලවෙනි නැරඹුම්පොල හමුවෙන්නෙ.

වික්ටෝරියා වේල්ල! ලංකාවේ උසම වේල්ල. එමෙන්ම රටේ විශාලතම ජලවිදුලි බලාගාරය ඉදිවන්නේ වික්ටෝරියා වේල්ල ආශ්‍රිතව. ඒ මෙගාවොට් 210ක විදුලිබලයක් මෙරටට දායාද කරමින්. 1980දී ඉදිකිරීම් ආරම්භවුනු වික්ටෝරියා වේල්ල ආශ්‍රිතව රසවත් කතාපුවතක් සැඟවී තියෙනවා. ඉස්සර මේ ස්ථානයේ කුඩා දිය ඇල්ලක් තිබිල තියෙනවා. වික්ටෝරියා දිය ඇල්ල ලෙස හැඳින්වුනු මේ ඇල්ල ආශ්‍රිතව වේල්ලක් ඉදිකිරීමට 1949 සිට ශක්‍යතා අධ්‍යයනයන් කෙරී තිබෙනවා. සමීක්ශණ සාර්ථක උනත් මේ සඳහා ලංකාණ්ඩුව සතුව ප්‍රමාණවත් ප්‍රතිපාදන තිබිල නෑ. ඒ නිසා එංගලන්තයෙන් ණය මුදලක් ලබාගැනීමට යෝජනාවී තියෙනවා. මේ සඳහා ඉල්ලුම් කිරීමට එවකට ජනාධිපති JR, විදුලිබල ඇමති ගාමිණී දිසානායක සහ ලලිත් ඇතුලත්මුදලි යන තිදෙනා එංගලන්තය බලා පිටත්ව ගොස් තිබෙනවා.
 මෙහිදී එලිසබෙත් ‍රැජින හමුවන මේ තුන්කට්‍ටුව මේ සඳහා ඇගේ මිත්තනිය වන වික්ටෝරියා ‍රැජිනගේ නම යෙදීමට කැමැත්ත පලකරනවා.(ඒත් මේ ස්ථානයේ ඇති වික්ටෝරියා දිය ඇල්ල නිසා ඒ නම ඒවනවිටත් යෝජනාවී තිබුනා.) මේ ගැන පැහැදුනු එලිසබෙත් ‍රැජින මෙය ණයක් ලෙස නොව ආපසු නොගෙවන ආධාරයක් ලෙස ලබාදීමට කැමැත්ත පලකරනවා. වික්ටෝරියා ව්‍යාපෘතියට රු. මිලියන 8900ක ආධාරයක් ලැබෙන්නේ එහෙමයි. මේ සඳහා අවශ්‍ය තාක්ශණික සහය හා ශ්‍රමය පවා එංගලන්තයෙන් ආනයනය කරනවා. 1984 දී වැඩ නිමවන වික්ටෝරියා වේල්ල 1985 අප්‍රේල් 12 වෙනි දින නිලවශයෙන් ලංකාවට පවරාදෙනු ලබනවා. වැඩ නිමවනවිට සේවකයින් 50 දෙනෙකු වේල්ල වෙනුවෙන් දිවි පුදා ඇති බව සඳහන් වෙනවා. උඩ ඡායාරූපයේ තියෙන්නේ ලංකාවේ සුප්‍රසිද්ධ සිත්තරෙක් ඇඳපු ලස්සන චිත්‍රයක්... නෙවෙයි. වික්ටෝරියා වේල්ල අවට පරිසරය මගේ කැමරාවේ සටහන් වූ ආකාරයයි.
වික්ටෝරියා වේල්ලෙන් සමුගත් අපි මහියංගනය දෙසට ගමන් කරන්නට උනා. හුන්නස්ගිරිය පසුකර මඳ දුරක් ඇදෙන විට දහ අට වංගුවට කලින් හමුවෙන "දහ අට වංගුව නැරඹුම් මැදිරිය" කියන්නේ තේ උගුරක් බී ගමන් විඩාව නිවාගැනීමට කදිම ස්ථානයක්.
ඔන්න බලාපන් බුලතා කරපු බලේ...
යතුරු දාපු ගල්දොර යට වතුර හැලේ...
එන යන්නෝ ඉඩ නෑරම බැලුම් ගලේ...
සොරබොර වැව නුදුටු ඇස් මොටද පින් කළේ....

මහියංගනය නගරයට එන සංචාරකයින් අනිවාර්යයෙන්ම නවතින තැනක් තමයි සොරබොර වැව. මහියංගන විහාරය හැරුණුකොට මේ ප්‍රදේශයේ තියෙන සුවිශේෂිතම සංචාරක මරමස්ථානය සොරබොර වැවයි කිව්වොත් එය අතිශෝක්තියක් නෙවෙයි. මෙහි ඇති පෞරාණික බවත්, වැවේ සැඟවී ඇති අපූරු ඉතිහාස කතාවත්, වැව ආසන්නයේ ඇති ඇළ මාර්ගය ස්නානය කිරීමට කදිම ස්ථානයක් වීමත් ඊට හේතු සපයනවා.
දු‍ටුගැමුණු රජතුමාට බුලත් පිලිගැන්වීම සඳහා බුලතා නමැති සෙනෙවියෙකු සිට තිබෙනවා. ඔහු තම විවේක වේලාවන්හිදී ප්‍රදේශය අවට සංචාරය කරල තියෙනවා. මෙහිදී කඳු අතර පිහිටි පහත් බිමත්, ඒ අසලින් ගලන දියවන්නා ඔයත් දැකපු බුලතාට අපූරු අදහසක් පහල වෙලා තියෙනවා. ඒ අදහස යථාර්තයක් කරගැනීමට බුලතා තනියම වෙහෙස වෙලා තියෙනවා. ඒ මහන්සියේ ප්‍රතිඵලය තමයි සොරබොර වැව. මේ වැවේ විශේෂත්වය තමයි බිසෝකො‍ටුවක් නොමැතිවීම සහ කලුගලක් දෙපලු කර තැනූ ස්වාභාවික සොරොව්වක් පිහිටීම. බුලතාගේ බිරිඳ යෝධි නම් කාන්තාවක්. බුලතා වැව තනද්දී ඔහුට බත ‍රැගෙන ආවේ ඇයයි. ඇය යන එන විට ගල් වලින් පඩිපෙලක් සාදා තිබෙනවා. ඒ පඩිපෙලේ නටඹුන් අදත් දහ අට වංගුව අවට ඇතැයි ගම්මුන් පවසනවා. මේ ශක්තිවන්ත යුවල නිසා අක්කර 2000ක පමණ වගා බිමක් ජලයෙන් පෝෂණය ලැබූ බව සඳහන් වෙනවා.
මේ තියෙන්නේ මහියංගනය දාගැබ. මහියංගනයේ සංචාරය කරන බෞද්ධයින්ගේ නැරඹුම් ලැයිස්තුවේ ප්‍රමුඛතාව හිමිකරගන්නේ මහියංගනය විහාරය. මහියංගන දාගැබ බෞද්ධයින්ට කිහිප දිශාවකින් වැදගත් වෙනවා. බුදුන්වහන්සේගේ අකුධාතුව මේ චෛත්‍යයේ නිධන්කරල තියෙනවා. ඊට අමතරව බුද්ධත්වයෙන් නවවෙනි වස දුරුතු පෝදා බුදුන්වහන්සේ මුල්වරට ලංකාවට වඩිනවා. එසේ වැඩම කල බුදුන්වහන්සේ යක්ශයින් දමනය කිරීම සඳහා සිරි දෙසුම දේශනා කරන්නේ මේ ස්ථානයේ සිට බවයි සඳහන් වෙන්නේ. ඒ වගේම බුදුන්වහන්සේ ජීවමාන කාලයේදීම උන්වහන්සේගේ කේශ ධාතුව නිධන්කොට සෑදූ ලොව මුල්ම චෛත්‍යය මෙය බවත් ඉතිහාසයේ සඳහන් වෙනවා.
මේ තියෙන්නෙ අපේ ඊලඟ නැරඹුම්පොල. දඹාන වැදි ගම්මානය. මහියංගනයේ සිට කි.මී 20ක ඇවෑමෙන් අපි දඹානට සේන්දු උනා.
සොරබොර වැවේ එගොඩෙත් ඉන්නේ වැද්දෝ...
සොරබොර වැවේ මෙගොඩෙත් ඉන්නේ වැද්දෝ...
සොරබොර වැවේ දෙගොඩෙම ඉන්නේ වැද්දෝ...
අපටත් නෙළුම් මල් හුලන්නට දෙද්දෝ...
එදා මහියංගනයේ අණසක පැතිරවූ වැදි ‍රැහේ ඇත්තන්ව ජනකවියා දු‍ටුවේ එහෙමයි. මෙදා වැදි ගම්මානයේදී තිසාහාමි සොහොනත්, ඔහු ජීවත් වූ නිවසත්, වැදි කෞතුකාගාරයත්, සාම්ප්‍රදායක කිරිකොරහ නැ‍ටුමත් දැකබලා ගන්නා ඔබට මීපැණි හෝ සත්ව දත්වලින් නිපදවූ ආභරණ මිලදී ගන්නත් අවස්ථාව ලැබෙනවා. පහත තියෙන්නේ දඹාන වැදි ගම්මානයේදී මගේ කැමරා කාචයේ සටහන් වුනු සේයාරූ කීපයක්.



දඹානට සමුදුන් අපි නැවත මහියංගනය බලා පිටත් උනා. මේ තියෙන්නෙ වැදි ගම්මානයේ සිට කි.මී 2ක් මහියංගනය දෙසට වන්නට ඇති ආයුර්වේද කෞතුකාගාරයක්. මෙය මෑතකදී විවෘතකල පෞද්ගලික කෞතුකාගාරයක්. මෙහිදී රු. 100/-ක ටිකට් පතක් මිලදීගන්නා ඔබට සිංහල ආයුර්වේදයේ ඖෂධ වර්ග, ප්‍රතිකාර ක්‍රම ආදී තොරතුරු දැකබලා ගන්න පුලුවන්. වැදි ගම්මානයේ සිට කි.මී 4ක් මහියංගනය දෙසට වන්නට ඇත්තේ මාවරගල ආරණ්‍ය සේනාසනය. ආරාම, කටාරම්, මුරගල්, ගල් කණු සතිත මෙය ඉපැරණි ලෙන් විහාරයක්. වර්තමානයේ ලෙන් 7ක් පමණ ඉතිරිවී ඇති බවත් සෙල් ලිපි 6ක් සොයාගෙන ඇති බවත් දැනගැනීමට ලැබුනා.
අපේ නවාතැන්පොල තිබුනේ මහියංගන නගරයේ ඉඳන් කි.මී 8ක් දකුණට වන්නට. පහල තියෙන්නේ තියෙන්නේ අපේ නවාතැන්පොල ඉදිරියේ තිබුනු මාපාකඩ වැව. අක්කර 1500ක වපසරියක පැතිරිල තියෙන මේ සුන්දර වැව මහියංගනයේ සංචාරක ආකර්ශණය දිනාගත් තවත් එක් ප්‍රධාන ස්ථානයක්. උදෑසන හිරු කිරණ මාපාකඩ වැව් ඉස්මත්ත සිපගත් අයුරු මගේ කැමරාවේ සටහන් උනේ මෙහෙමයි.

මහියංගනයේ දෙදින සංචාරයකින් අනතුරුව අපි නැවතත් මහනුවර බලා පිටත් උනා. ආපසු ගමනට අපි ‍තෝරාගත්තේ රන්දෙණිගල, අධිකාරිගම හරහා වැටී තිබුනු කි. මී. 100කට ආසන්න දුරකින් යුත් මාර්ගය. මේ මාර්ගය ‍තෝරා ගැනීමට හේතු දෙකක් අපිට තිබුනා. එකක් තමයි, රන්දෙණිගල වේල්ල නැරඹීම. අනිත් හේතුව තමයි මේ ඡායාරූපයේ දැක්වෙන්නේ. මහියංගන - බදුල්ල පාරේ මැදියාය 17 කණුවෙන් හැරිල කි.මී. 17ක් ගිය තැන ඇති හුදකලා බිම්කඩක ඇති මේ විහාරය හඳුන්වන්නේ නාගදීපය යනුවෙන්. බුදුන්වහන්සේගේ දෙවන ලංකාගමනය සිදුවූ යාපනය නාගදීප විහාරය ගැන ඔබ අසා ඇති. එහෙනම් මොකක්ද මේ නාගදීපය? අපි ඒ ගැන විහාරාධිපති හිමියන්ගෙන්ම අසා දැනගනිමු.
"මහත්තයෝ.. මේ ඔය ඇත්තො ඇවිල්ල ඉන්නෙ එසේ මෙසේ තැනකට නෙවෙයි. ලංකාවෙ පරණම පන්සලකට. මේකෙ දාගැබ් 7ක් තිබිල තියෙනවා. බොහොම පැරණි ඒව. මහියංගන විහාරෙ තරම්ම පරණයි. දැනට ඔය ඇත්තොන්ට දාගැබ් 2ක් පේන්න තියෙනව. අන්න අර පේන ලොකු දාගැබ මැදිකරගෙන මහ විසාල දාගැබක් තිබිල තියෙනව. පරණ විහාරෙ පොලොවට යටවෙල තියෙන්නෙ. ඒව හොයාගන්න දැන් සෑහෙන කාලෙක ඉඳන් කැනීම් කටයුතු වෙනව."


"එතකොට හාමුදුරුවනේ බුදුහාමුදුරුවො දෙවෙනියට වැඩියයි කියන යාපනේ නාගදීපෙයි මෙහෙයි අතර සම්බන්ධයක් තියෙනවද?"
"මහත්තයෝ... යාපනේ තියෙන විහාරෙට නාගදීපෙ කියල කියන්නෙ නයිනතිව් දූපතේ තියෙන නිසා නෙව. බුදුහාමුදුරුවො වැඩම කරපු නාගදීපෙ තමයි මේ. රේණුකාණෙ චන්ද්‍රවිමල හාමුදුරුවො.. එතකොට බලංගොඩ ආනන්ද මයිත්‍රී හාමුදුරුවො වගේ උන්නාන්සෙලත් ඒක කියල තියෙනව."
විහාරය නිරීක්ශණය කරපු මට විහාරය අවට විශාල නටඹුන් ප්‍රමාණයක් දැකගැනීමට ලැබුනා. ඒ වගේම දු‍ටුගැමුණු රජතුමා යුද්ධයට යෑමට පෙර මේ විහාරස්ථානයේ භාරහාර වී ඇති බවත් දැන ගැනීමට ලැබුණා. ඒ අනුව යමින් හිටපු ජනාධිපතිතුමා යුද්ධයේ අවසාන කාලයේදී මේ විහාරයට භාරහාර වී ඇති බවත් විහාරාධිපති හිමියන් මා සමඟ ප්‍රකාශ කලා. ඒ බව සනාථකරන ඡායාරූප කිහිපයක් ආවාසගෙයි බිත්තියේ එල්ලා ඇති අයුරු දැකගැනීමට ලැබුනා.
නාගදීපයෙන් සමුගත්තු අපි ඊලඟට නතර උනේ රන්දෙණිගල වේල්ල ලඟ. 1982 සිට 1986 දක්වා කාලය තුල ඉදිවුනු මේ යෝධ වේල්ල සඳහා 75% පමණ වියදම් දායකත්වය දරා ඇත්තේ ජර්මනියයි. රන්දෙණිගල ජල විදුලි බලාගාරය මෙගාවොට් 126ක විදුලිබලයක් මෙරට ජාතික විදුලිබල පද්ධතියට එක්කරන වග දැනගන්න ලැබුනා. අපි රන්දෙණිගලින් පිටවෙනවිට තරමක් හවස් වී තිබුනා. හිරු බැස යමින් පැවති වේලාවක උනත් අපි මේ පසු කරන්නේ ලංකාවේ ලස්සනම පරිසර පද්ධතියක් බව අපිට අවබෝධ උනා. සතර අත විහිදුනු කඳු යාය, කඳු වසා වැවුනු තුරු ගොමුව, ඒ අතරින් ගලන ඇල දොල පරිසරයට එක්කරන්නේ අපූරු ලාලිත්‍යයක්. ඒ ලාලිත්‍යය රසවිඳින්න ඔබටත් ආරාධනා කරමින් අදට සමුගන්නම්. සුභ දවසක්!
read more "කන්දේ... ලන්දේ... ගඟුලැල්ලේ පේනා තෙක් මානේ...♪♪♪"

Saturday, August 31, 2019

පොල් රුප්පාවෙන් තල් රුප්පාවට

අවුරුදු තිස්ගානක ජීවිතකාලය තුල අනුරාධපුරයෙන් උතුරට ගමන් කරන පලවෙනි අවස්ථාව. ජීවිතයේ විශාල අඩුවක්ව තිබූ දෙයක් පිරවීමට තැත්කරන සේයාවක් මට දැනෙන්න ගත්තා. යාපනය! මම එනවා! ඒ තනියම නෙවෙයි. මගේ බ්ලොග් පාඨක ඔබ සැමදෙනා එක්කයි. උදෑසනම කොළඹින් පිටත් වූ අපි උදෑසන 8 පමණ වනවිට අනුරාධපුරයට සේන්දු උනා. එතැනින් මැදවච්චිය හරහා වවුනියාවට පැමිණි අපිට පරිසරයේ සිදුවන වෙනස්කම් හොඳින් දැනෙන්නට උනා. අව්වට වියලුනු ගහකොල, කර්කශ පොලොව, පොල් වෙනුවට යායට වැවුනු තල් ගස් අප තුල ඇතිකලේ ආගන්තුක හැඟීමක්.

මේ තියෙන්නේ අපේ පලමු නවාතැන. කිලිනොච්චි යුධ ස්මාරකය. කොටි ත්‍රස්තවාදය සංකේතවත් කරමින් ඉදිවුනු ඝනකාභයකින්, එය දෙදරවූ හමුදාබලය පිළිඹිඹු කරන වෙඩි උණ්ඩයකින්, මානුෂීය මෙහෙයුමේ අනුහසින් පැන නැගුනු සාමයේ පියුමෙන් සහ නිදහසේ අභිමානය විහිදාලමින් ලෙලදෙන ජාතික ධජයෙන් සුසැදි මේ ස්මාරකය කිලිනොච්චි නගරය මධ්‍යයේ අභිමානයෙන් ලෙලදුන්නේ මෙහෙමයි.


කිලිනොච්චියේ සිට අලිමංකඩට තියෙන්නේ කි.මී. 15කට අඩු දුරක්. මේ තියෙන්නේ අලිමංකඩ හසලක ගාමිණී රණවිරු ස්මාරකය. හසලක ගාමිණී ගැන නොදන්නා කෙනෙක් නැති තරම්. කිලෝ දහස් ගනනක වෙඩිබෙහෙත් පිරවූ මෙම බුල්ඩෝසරය අලිමංකඩ කඳවුර දෙසට ඇදෙන්නට උනා. ඒ 1991 ජූලි 13 වෙනිදා රාත්‍රියේයි. සිදුවීමට යන අනතුර කල්තියා තේරුම් ගත් ගාමිණී අත්බෝම්බ දෝතින්ගෙන බුල්ඩෝසරයට කඩාපැන මරාගෙන මැරෙන ප්‍රහාරයක් දියත් කලා. එමඟින් අලිමංකඩ කඳවුරත් සහෝදර සෙබලුන් සියගනනකගේ ජීවිතත් ‍රැකදීමට ගාමිණී සමත්වුනා. පසුව පරම වීර විභූෂණ සම්මානයට පාත්‍ර වූ මේ වීරෝධාර රණවිරුවා වෙනුවෙන් උපහාර දක්වන්න තියෙන හොඳම තැන මෙතනයි. ඔහුගේ ඡායාරූප, හමුදා ජීවිතයේ භාවිතා කල උපකරණ ආදී බොහෝදෑ මෙහි ප්‍රදර්ශණයට තබා තිබෙනවා. මෙකී දෑ නරඹන බොහෝ දෙනාගේ නෙත් කඳුලින් තෙත් කිරීමට මේ ප්‍රදර්ශණ කුටිය සමත් වෙනවා. අවසානයේ රු. 25/-කට මිලදී ගත හැකි මල් කලඹක් ගාමිණී පිලිරුව ඉදිරියේ තැන්පත් කිරීමටත් නරඹන්නන්ට අවස්ථාව සලසල තියෙනවා.

දීර්ඝ ගමනකින් පස්සෙ අපි අවසානයේ යාපනය නගරයට ලඟා උනා. මේ තියෙන්නෙ හින්දු භක්තිකයින්ගේ වන්දනාවට පාත්‍ර වුනු නල්ලූර් කන්දස්වාමි කෝවිල. යාපනය නගර මධ්‍යයේ පිහිටා ඇති මේ කෝවිල ක්‍රි.ව. 1734 දී ඉදිකොට තිබෙනවා. මෙහිදී මුරුගන් දෙවියන් ප්‍රධාන හිංදු දෙවිවරුන් වන්දනාවට පාත්‍ර වෙනවා. පිරිමි අය කෝවිලට ඇතුල් විය යුත්තේ උඩුකය නිරුවත්වයි. කාන්තාවන් දෙඋර වැසෙන සේ සංවර ඇඳුමින් සැරසිය යුතුයි. මෙහි පූජාවේලාවන් වන්නේ පෙ.ව. 4.30, පෙ.ව. 10.00 සහ ප.ව. 4.30 යි. එමෙන්ම සෑම වසරකම අගෝස්තු 6 සිට 30 දක්වා වාර්ෂික කෝවිල් සැණකෙලිය පවත්වනවා. මේ නිසා කෝවිලට දැඩි ආරක්ෂාවක් සපයා තිබුනා.

කෝවිල අවටදී දමිළ ජාතිකයින් කීපදෙනෙකු හඳුනාගැනීමට ලැබුනා. ඔවුන් සමඟ කල කතාබහේ දී පැහැදිලි උනේ ඔවුන් ඉතා ලෙන්ගතු පිරිසක් බවයි. දකුණේ දී විදේශ සංචාරකයෙකුට ලැබෙන මට්ටමේ පිලිගැනීමක් උතුරේදී සිංහල අපිට ලැබුනා. භාෂාවෙන් හා සංස්කෘතියෙන් වෙනස් උනත් ඔවුන් අපේම රටේ අපේම සහෝදරයින් පිරිසක් බව අපිට පසක් උනා. ඔවුන්ගේ සුහදශීලීත්වය, ආගන්තුක සත්කාර ඉදිරියේ මට මතක් උනේ ගුණදාස කපුගේ ගේ මේ ගීතය.
උතුරු කොනේ නුඹ හිනැහෙන් නඩරාජා මල්ලියේ
දකුණු කොනේ නුඹ හිනැහෙන් සුමනසිරි මල්ලියේ
උතුරු කොනේ නුඹ හිනැහෙන් සෙල්ලම්මා නංගියේ
දකුණු කොනේ නුඹ හිනැහෙන් සෙනෙහෙලතා නංගියේ

අද අපේ යාපන සංචාරයේ දෙවෙනි දවස. අද දිනයේ අපේ පලවෙනි නැරඹුම් ස්ථානය වුනේ නිලවරෛ ලිඳ. පතුල නොපෙනෙන ලිඳ ලෙස ප්‍රචලිත මෙය නල්ලූර් කෝවිලේ සිට කි.මි. 12ක පමණ දුරකින් පිහිටා තිබෙනවා. යාපනයේ කි.මී. 12ක් යාමට ගතවෙන්නේ කොළඹදී ගතවනවාට වඩා ඉතා අඩු කාලයක්. ඒ මනාව සැකසූ කාපට් පාරවලුත්, අඩු වාහන ප්‍රමාණයකුත් ඇති නිසා. පුරාවිද්‍යා ස්මාරකයක් ලෙස නම්කර ඇති මේ ඉපැරණි ලිඳට පතුලක් නොමැති බව බොහෝදෙනා විශ්වාස කරනවා. නමුත් මෑතකදී නාවික හමුදාවෙන් කල ගවේශණයකදී හෙළි උනේ මීටර් 52.5ක් ගියකල මෙහි පතුල හමුවෙන බවයි. ඉන් මීටර් 18.3ක් දක්වා මිරිදියත්, එතැන් සිට කරදියත් ඇති බව සොයාගෙන තිබෙනවා. ලිඳ තුල විවිධ දිශාවලට විහිදී යන දෝනා කීපයකුත් හඳුනාගෙන තියෙනවා. එමෙන්ම ලිං පතුලේ තිබී කරත්ත කීපයක කොටස්ද හමුවී ඇතිබව දැනගැනීමට ලැබුනා.

මේ තියෙන්නේ අපේ දෙවෙනි නැරඹුම් පොල. කන්තරෝදය පුරාවිද්‍යා භූමියේ පිහිටි කදුරුගොඩ පන්සල. කදුරුගොඩ කියන්නෙ බෞද්ධයින්ට කීප දිශාවකින් වැදගත්වෙන පුදබිමක්. සංඝමිත්තා තෙරණිය සමඟ වැඩමවූරහතන් වහන්සේලා 60 නමක් මේ ස්ථානය කේන්ද්‍ර කොට ගනිමින් ධම්ම ප්‍රචාරක කටයුතු කර තිබෙනවා. දිනක්, විශ හතුවර්ගයක් වැලඳීමෙන් මේ රහතන් වහන්සේලා 60 නමම අපවත් වී තිබෙනවා. පසුකාලීනව දේවානම්පියතිස්ස රජතුමා විසින් උන්වහන්සේලාගේ භෂ්මාවශේෂ නිධන් කොට උන්වහන්සේලාගේ ජේෂ්ඨත්වය අනුව විවිධ ප්‍රමාණයින්ගෙන් මෙසේ දාගැබ් 60ක් සාදවා තිබෙනවා. කොරල් හා හුණුගලින් නිමවූ මෙකී දාගැබ් වලින් 22ක් පමණ අදටත් සු‍රැකිව මෙහි දැකගැනීමට පුලුවන්. මීට අමතරව බුදුන්වහන්සේ දෙවනවර ලංකාවට වැඩම කල අවස්ථාවේ කදුරුගොඩ පංසලේ සුලු මොහොතක් විවේකීව සිටි බව පැවසෙනවා. 1917 දී යාපනය ආණ්ඩුකාර පෝල් පීරිස් විසින් මෙම ස්ථානය පරීක්ෂාකර තිබෙනවා. එහිදී හමුවූ පුරාවස්තු රාශියක් යාපනය කෞතුකාගාරයේදී අදටත් දැකිය හැකියි.


කදුරුගොඩින් සමුගත් අපි ඊලඟට නතර උනේ කැශුරිනා වෙරළ තීරයේ. මෙය සංචාරකයින් අතර ප්‍රචලිත වී තිබෙන්නේ බොහෝ දුරක් යනතෙක් නොගැඹුරුව පවතින කරදිය තටාකයක් විදියට. ස්නානය කරන්න කදිම ස්ථානයක්. කැශුරිනා මුහුදු වතුරේ හිතේ හැටියට විනෝදවුනු අපි එතැනින් පිටත් උනේ දඹකොළප‍ටුනට.


මේ තියෙන්නේ දඹකොළප‍ටුන සංඝමිත්තා බෞද්ධ විහාරය. බු.ව. 3 වන සියවසේදී සංඝමිත්තා තෙරණිය ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේගේ අංකුරයක් ‍රැගෙන ලංකාවට ගොඩබසින්නේ මෙතනදියි. අතීතයේ මෙය නැව්තොටක් ලෙසත් භාවිතා වෙලා තියෙනවා.
සංඝමිත්තා විහාරය වැඳපුදාගෙන අවසන්වනවිට දවල් ආහාර වෙලාවත් ලංවෙලා තිබුනා. විහාරයට යාබදව තියෙන දඹකොළප‍ටුන රෙස්ට් කියන්නෙ දිවා ආහාරයට කියාපු තැනක්. නාවික හමුදාවෙන් පාලනය වෙන මෙහි ආහාර වලට අමතරව නවාතැන්පහසුකම්ද සපයනු ලබනවා.

සංඝමිත්තා විහාරයට සමුදුන් අපේ ඊලඟ නවාතැන උනේ කීරිමලෛ පොකුණ. යාබදව පිහිටි නගුලේෂ්වරම් කෝවිලට අයිති මේ පොකුණ කාන්තා/පිරිමි ලෙස කොටස් දෙකකට වෙන්ව පවතිනවා. කීරිමලෛ යන්නෙහි තේරුම මුගටි කන්ද යන්නයි. ජනප්‍රවාදයෙන් එන අපූර්ව කතා පුවතක් මේ පොකුණේ ගැබ්වෙලා තියෙනවා. මුගටි මුහුණක් තිබුනු  ඍෂිවරයෙක් මේ පොකුණෙන් දිය නාල තියෙනවා. දිය නෑමෙන් පස්සෙ ඔහුගේ මුගටි පෙනුම නැතිවෙලා තියෙනවා. ඊට කෘතගුණ සැලකීමක් වශයෙන් ඔහු මෙම නගුලේෂ්වරම් කෝවිල ඉදිකල බවයි ජනප්‍රවාදයේ සඳහන් වෙන්නෙ. විශේෂත්වය වෙන්නේ මුහුද අසල තිබුනත් මේ පොකුණේ තියෙන්නේ මිරිදිය. පෙර සඳහන් කල නිලවරෛ ලිඳේ ඇති දෝනාවකින් මේ පොකුණට ජලය ගෙන එන බවටත් විශ්වාසයක් තියෙනවා. සතියේ  දවසක් උනත් අපි එහි යනවිට බොහෝ දමිල සහෝදරයින් පිරිසක් එහි දියනාමින් සිටියා.
කීරිමලෛන් පසු කන්කසන්තුරේ, වැල්වැටිතුරෙයි (ප්‍රභාකරන්ගේ උපන් ගම) හරහා අපි ආවෙ ලංකාවේ උතුරු කොනට. සක්කොටෛ තුඩුව ලෙස මෙය හඳුන්වනවා. එහිදී අපිට දකින්න ලැබුනේ හුණුගල් බහුල වෙරලක්. උතුරු මුහුදෙන් හමා එන සැඳෑ සුලඟ අපේ ගත සෙනෙහසින් වෙලාගන්නා සේයාවක් දැනෙන්නට උනා. මේ එහිදී මගේ කැමරාවේ සටහන් වුනු ඡායාරූපයක්.
ලංකාවේ උතුරු කොනෙන් සමුගත් අපි ඊලඟට නතර උනේ යාපනය මහජන පුස්තකාලය තුල. මෙය 1933 වසරේදී ඉදිකර තිබෙනවා. 1981 ජාතිවාදී ගිනිදැල් මේ පුස්තකාලය වෙලාගන්නා විට මෙය ආසියාවේ විශාලතම පුස්තකාල වලින් එකක් ලෙස නම් කෙරී තියෙනවා. ඒ 97000කට අධික පොත් ප්‍රමාණයක් සහිතවයි. 2001 වසරේදී යලි ප්‍රතිසංස්කරණය කෙරුණු මේ මහා පොත්ගුල මගේ කැමරා කාචයේ සටහන් උනේ මෙහෙමයි. සඳුදා සහ රජයේ නිවාඩු දිනවල හැර අනිත් දිනවල ප.ව. 6.30 දක්වා මෙය නරඹන්නන්ට විවෘත වනවා.
දෙවෙනි දිනයේ අපේ අවසාන නැරඹුම් ස්ථානය උනේ යාපනය ශ්‍රී නාගවිහාරය. විශේෂ ආකර්ශණයක් ගන්නා ස්ථානයක් නොවුනත් මෙහි ඇති ඓතිහාසික වටිනාකම නිසා බොහෝ පිරිස් මේ ස්ථානය වන්දනාකිරීමට පැමිණෙනවා.

“දෙව්ලොව දෙවියන් පුද කළ බෝධිය
නා ලොව සතියක් පුද ලද බෝධිය
දෙනෝ දහක් දෙන වඳිනා බෝධිය
අපිත් වඳිමු ජය සිරි මහ බෝධිය”

බෝධි පූජා කවි පොතේ ඇති මේ කවිය ඔබට මතක ඇතැයි සිතමි. සංඝමිත්තාවන් වැඩමවන ලද ශ්‍රී මහා බෝධිය දේවානම්පියතිස්ස රජු විසින් මෙම ස්ථානයට ‍රැගෙනවිත් තිබෙනවා. එහිදී නාග ගෝත්‍රිකයින් විසින් සතියක් පුරාවට බෝධිය මෙම ස්ථානයේ තබාගෙන පුද සත්කාර කල බව සඳහන් වෙනවා. "නා ලොව සතියක් පුද ලද බෝධිය" ලෙස සඳහන්වන්නේ මෙය බවයි දැනගැනීමට ලැබුනේ.
අද අපේ යාපන සංචාරයේ තෙවන සහ අවසාන දිනය. කාලයේ හිඟකම නිසාත්, අපේ නඩයේ කුඩා දරුවන් කීප දෙනෙකු සිටි නිසාත් නාගදීපය සහ ඩෙල්ෆ් දූපත්වල සංචාරය අපි පසුවට කල් දැමුවා. නමුත් ඔබේ යාපන සංචාරයේදී මෙම දූපත් දෙක අනිවාර්යයෙන්ම නරඹන ලෙස මම ඔබට යෝජනා කරනවා. මෙම දූපත් නැරඹීමට නොගියත් ඒගැන කරුණු සොයා බැලීමට මා අමතක කලේ නෑ.
චූලෝදර මහෝදර නාරජවරුන් අතර මැණික් පු‍ටුවක අයිතිය අරඹයා සටනක් ඇතිවුනා. මේ සටන සන්සිඳවනු පිණිස බුදුන් වහන්සේගේ දෙවන ලංකාගමනය සිදුවන්නේ නාගදීපයටයි. එකී මැණික් පු‍ටුව (මිණිපළඟ) තැන්පත්කොට නාගදීප දාගැබ තනා ඇතිබව කියැවෙනවා. ඇතමුන් එකී මැණික් පු‍ටුව කැළණි දාගැබ තුල ඇතැයි පවසන්නේ 'මැණික්පු‍ටුව' සහ 'මැණික්මණ්ඩපය' යන වචන පටලවාගැනීම නිසා බව දැනගැනීමට ලැබුනා.
ඔබ ඩෙල්ෆ් දූපතේ සංචාරය කරනවා නම්, ලන්දේසි බලකො‍ටුවක්, ආදම්ගේ යැයි විශ්වාසකරන විශාල අඩි සලකුණක්,ශිලාමය පරෙවි කුලුනක් ,හිරිගල් නිර්මාණ ,දැවැන්ත බැබෝ ගසක් සහ කැලෑ අශ්වයන් දැක ගැනීමට හැකිබව දැනගැනීමට ලැබුනා.

හොඳයි. අපි අපේ යාපන සංචාරයේ තුන්වන දිනය පටන් ගනිමු. මේ තියෙන්නේ යාපන කෞතුකාගාරය. කදුරුගොඩින් හා යාපනයේ වෙනත් ප්‍රදේශ වලින් හමුවූ පෞරාණික භාණ්ඩ රාශියක් මෙහි තැන්පත් කොට තිබෙනවා. ඒ වගේම තල් ලීයෙන් නිමවූ කැටයම් සහිත ඉපැරණි දැව නිර්මාණ කිහිපයක් මෙහි ප්‍රදර්ශණයට තබා තියෙනවා. 1978 වසරේදී ආරම්භ කරන ලද මේ කෞතුකාගාරය අඟහරුවාදා හැර අනිකුත් දිනවල උදෑසන 8 සිට සවස 4.45 දක්වා නරඹන්නන්ට විවෘත වෙනවා.
අපේ ඊලඟ ගමනාන්තය උනේ යාපනය ලංදේසි බලකො‍ටුව. ලංදේසි බලකො‍ටුව ලෙස හැඳින්වුනත් මෙය මුලින්ම ඉදිකරල තියෙන්නේ පෘතුගීසීන් විසින්. ඒ වර්ශ 1619 දී. අනතුරුව 1658 දී ලංදේසීන්ට නතුවන යාපනය කො‍ටුව ඔවුන් අද පවතින තත්වයට විශාල කර ඉදිකරනවා. පංචාශ්‍රාකාර හැඩයෙන් යුතුව අක්කර 62ක් පුරා මෙය පැතිර පවතිනවා. ක්‍රි. ව. 1795 දී ඉංග්‍රීසීන් අතට පත්වෙන යාපනය කො‍ටුව ඔවුන් විසින් යුධ හා පරිපාලන මධ්‍යස්ථානයක් ලෙස පවත්වාගෙන ගිහින් තියෙනවා. 


ඉහළ වම් ඡායාරූපයේ තියෙන්නේ යාපනයේ සුප්‍රසිද්ධ රියෝ අයිස්ක්‍රීම් වෙලඳසල. රසවත් අයිස්ක්‍රීම් එකක් ඉතා අඩු මුදලකට රස බැලීමට මෙය කදිම ස්ථානයක්. ඉහල දකුණු ඡායාරූපයේ තියෙන්නේ ජෙනරාල් ඩෙන්සිල් කොබ්බෑකඩුව ස්මාරකය.
දින තුනක සාර්ථක සංචාරයකින් පසුව අපි නැවත තල් රුප්පාවෙන් පොල් රුප්පාවට පැමිණීමට පිටත් උනා. එහිදී අපි A32 මාර්ගය ඔස්සේ පූනරින් දක්වාත් එතැනින් පරන්තන් දක්වාත් පැමිණීමට තීරණය කලා. පහල වම් ඡායාරූපයේ දැක්වෙන්නේ ඒ අතරතුර මුන ගැසෙන සංගුපිටි පාලම. දකුණු ඡායාරූපයේ තියෙන්නේ පුනරීන් බලකො‍ටුව. මෙය ඉදිකර ඇත්තේ ක්‍රි. පූ. 1770 තරම් ඈත වකවානුවක බව සඳහන් උනා. යාපනය කො‍ටුව තරම් විශාල නොවූවත් මෙයත් පෘතුගීසීන් විසින් සාදන ලදුව, පසුව ලන්දේසීන් අතටත් අවසානයේ ඉංග්‍රීසීන් අතටත් පත්වී තිබෙනවා. 1991දී LTTE ග්‍රහණයට නතුවුනු පුනරීන් බලකො‍ටුව ත්‍රස්තවාදය පරාජය කල 2009 වසර වන තෙක්ම කොටි බලකො‍ටුවක් ලෙස පැවතුනා.




පරන්තන් වලින් A9 මාර්ගයට පිවිසුනු අපි එතැනින් A35 මාර්ගය ඔස්සේ පුදුකුඩියිරුප්පු බලා පිටත් උනා. මේ තියෙන්නේ පුදුකුඩියිරුප්පු යුධ ස්මාරකය. දශක තුනකට අධික කාලයක් මවුබිම වෙලාගත් කුරිරු යුධ ශාපයෙන් රට මුදාගත් බව මේ ස්මාරකයෙන් සංකේතවත් කෙරෙනවා. ඒ අසල පිහිටි තොරතුරු මධ්‍යස්ථානයෙන් යුද්ධයේ ජයග්‍රාහී ගමන්මග පිලිබඳ තොරතුරු ‍රැසක් සිතියම් ආශ්‍රයෙන් විස්තර කෙරෙනවා. පුදුකුඩියිරුප්පුවලට සමුදුන් අපි ඔඩ්ඩුසුඩාන් හරහා පුලියන්කුලමෙන් නැවත A9 මාර්ගයට සේන්දු උනා. නැවත හමුවෙන තුරු සමුගන්නට අවසරයි. සමුගන්න පෙර කපුගේ ශූරීන්ගේ 'උතුරු කොනේ' ගීතයේ කොටසක් මෙසේ සටහන් කර තබන්නම්.
"කොතැනක සිටියත් ඉපැදුණු මියයන බිම එකනේදෝ
ඒ බිම එක් වී සුරකින යුතුකම අප සතු නේදෝ"
read more "පොල් රුප්පාවෙන් තල් රුප්පාවට"