බුදුන්වහන්සේ පහලවීමටත් පෙර සිටම පෝය දිනය විවිධ ඇදහීම්වල ආගමික දිනයක් ලෙස යොදාගැනුනා. බිම්බිසාර රජුගේ ඉල්ලීමකට අනුව බුදුරජාණන්වහන්සේ විසින් සතරපෝය බෞද්ධාගමික දිනයක් ලෙස නම් කල බව බෞද්ධ ඉතිහාසයේ සඳහන්වෙනවා.
දුරුතු පොහොය (ජනවාරි)
දුරුතු පොහොය (ජනවාරි)
- උරුවෙල් කස්සප, නදී කස්සප, ගයා කස්සප යන තුන් බෑ ජටිලයන් පැවදිවීම
- බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ප්‍රථම ලංකාගමන (බුද්ධත්වයෙන් 9 වෙනි මාසයේ මහියංගනයට)
- සුමන සමන් දෙවියන් මාර්ගඵල ලබාගැනීම
- ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රථම දාගැබ ඉදිකිරීම (මහියංගන චෛත්‍යය)
- ප්‍රථම සංඝ සම්මේලනය පැවැත්වීම
- සැරියුත් මුගලන් දෙනමට අගසව් තනතුරු ප්‍රදානය කිරීම
- ඕවාද ප්‍රාතිමෝක්ෂය (භික්ෂූන්ට අදාල විනය මාලාව) දේශනා කිරීම
- බුදුරජාණන්වහන්සේ ආයු සංස්කාරය අතහැරීම (පරිනිර්වාණයට තෙමසකට පෙර පිරිනිවන්පාන දිනය තීරණය කිරීම)
- බුදුරජාණන්වහන්සේ 20000ක් පමණ භික්ෂූන් සමඟ කිඹුල්වත් නුවරට වැඩම කිරීම සඳහා පිටත්වීම
- සිදුහත්කුමරු සතර පෙරනිමිති දැකීමේ පළමු දිනය
- බුදුරජාණන්වහන්සේගේ දෙවන ලංකාගමන (බුද්ධත්වයෙන් 5 වෙනි වසරේ නාගදීපයට)
- මැණික් පු‍ටුව තැන්පත් කර නාගදීප චෛත්‍යය පිහි‍ටුවීම
- මණිඅක්ඛික නාරජු විසින් නැවත වරක් ලක්දිවට වඩින ලෙස බුදුරජාණන්වහන්සේට ආරාධනා කිරීම
- සුමේද තාපසතුමා දීපංකර බුදුරදුන්ගෙන් නියත විවරණ ගැනීම
- තෙමඟුල (සිදුහත් කුමාරෝප්පත්තිය, බුදුවීම, පිරිනිවන්පෑම)
- බුදුරජාණන්වහන්සේගේ තෙවන ලංකාගමන (බුද්ධත්වයෙන් 8 වෙනි වසරේ කැළණියට)
- සුමන සමන් දෙවියන්ගේ ආරාධනයෙන් සමනල සිරස මත ශ්‍රීපාදය පිහි‍ටුවීම
- බුදුරජාණන්වහන්සේ කිඹුල්වත් නුවරට වැඩම කිරීම
- අග්‍ර උපස්ථායක වූ ආනන්ද හිමියන්ගේ පරිනිර්වාණය
- රුවන්වැලි මහා සෑයේ වැඩ ආරම්භකිරීම
- විජයාගමනය - විජය කුමරු 700ක් පිරිස සමඟ දිවයිනට ගොඩබැසීම
- දෙවනපෑතිස් රජුගේ දෙවන අභිෂේකය
- මහින්දාගමනය
- මිහිඳුහිමිගේ ප්‍රථම ධර්මදේශනය(දේවානම්පියතිස්ස රජතුමා ඇතුළු 40000ක පිරිසකට චුල්ලහස්ථිපදෝපම සූත්‍රය දේශනා කිරීම)
- ලක්දිව ප්‍රථම මහණ උපසම්පදාව
- සිදුහත් කුමරු මව්කුස පිළිසිඳගැනීම
- අභිනිෂ්ක්‍රමණය
- රාහුල කුමරුගේ උපත
- කිසාගෝතමිය විසින් නිබ්බුත පද කීම
- ප්‍රථම ධර්මදේශනය (දම්සක් පැවතුම් දේශනාව)
- බුදුසසුනේ ප්‍රථම වස්සූපගමනය
- ගණ්ඩබ්බ රුක් මුලදී තීර්ථකයන්ගේ මානය බිඳීමට යමාමහ පෙළහර පෑම
- තව්තිසා දෙව්ලොවදී මාතෘ දිව්‍ය පුත්‍රයා ප්‍රධාන දෙවියන්ට අභිධර්මය දේශනා කිරීම
- ප්‍රථම ධර්ම සංගායනාව සඳහා වැඩකටයුතු ආරම්භ කිරීම (බුද්ධ පරිනිර්වාණයෙන් තෙමසකට පසු මහා කාශ්‍යප රහතන්වහන්සේ ප්‍රධාන රහතන්වහන්සේලා 500කගේ සහභාගිත්වයෙන් සහ අජාසත් රජුගේ දායකත්වයෙන්)
- ලක්දිව ප්‍රථම ඛණ්ඩ සීමාව සම්මත කිරීම
- අරිට්ඨ කුමරු ඇතුලු 50 දෙනෙකු පැවදිවීම හා උපසම්පදාව
- මිහිඳු හිමි ඇතුලු හැට දෙනමක් ලක්දිව වස්විසීම (ලක්දිව ප්‍රථම වස්සූපගමනය)
- කණ්ඨක චෛත්‍යය වටා කරවූ ඇටසැට ලෙන් පූජාව
- රුවන්වැලි සෑ රදුන්ට මුල්ගල තැබීම
- රුවන්වැලි සෑයේ ධාතු නිධානය
- විහාරස්ථානවල වස් ආරාධනය
- මහනුවර දළදා පෙරහැරේ ආරම්භය
- කතරගම ඇසළ පෙරහැර
- සියම් මහ නිකායේ උපසම්පදාව ආරම්භ කිරීම (කීර්ති ශ්‍රී රාජසිංහ රජතුමා සියම් රටෙන් උපාලි තෙරුන් ඇතුලු සංඝයා ගෙන්වාගෙන)
- පසු වස් එළඹීම (ඇසල පෝය දින වස් සමාදන්වීමට නොහැකි වූ භික්ෂූන් වහන්සේලා වස්සමාදන්වීම)
- ධර්ම භාණ්ඩාගාරික සහ අග්‍ර උපස්ථායක ලෙස නම් දැරූ ආනන්ද හිමියන් රහත්වීම
- ප්‍රථම ධර්ම සංගායනාව ආරම්භකිරීම
- භික්ෂුණී සාසනය ආරම්භ කිරීම
- බුදුරජාණන්වහන්සේ තව්තිසාවේ සිට සංකස්ස නුවරට වැඩමවීම
- මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන් පැවදිවීම
- සැරියුත් හිමියන්ට ප්‍රඥාවෙන් අග තනතුර ප්‍රධානය කිරීම
- සංඝමිත්තා තෙරණිය වැඩමවීමට අරිට්ඨ ඇමතිවරයා ඉන්දියාවට පිටත්වීම
- මිහිඳු හිමිගේ අනුදැනුම ඇතිව මහාරිට්ඨ මහරහතන්වහන්සේ විසින් ථූපාරාමයේදී විනය පිටකය සංගායනා කිරීම
- ජය ශ්‍රීමහා බෝධි අංකුරය පිහිටවීම
- වස් පවාරණය කිරීම සහ කඨින පිංකම් ආරම්භ කිරීම
- ප්‍රථම ධර්මදූත සේවය ලෙස රහතන්වහන්සේලා 60 නමක් ධර්ම ප්‍රචාරය ඇරඹීම
- බුදුරජාණන්වහන්සේ තුන් බෑ ජටිලයන් වෙත වැඩමවීම
- මෛත්‍රී බෝධිසත්වයන් විවරණ ලබාගැනීම
- සැරියුත් හිමියන්ගේ මෑණියන් සෝවාන් මාර්ගඵලයට පැමිණීම
- සැරියුත් හිමියන් පිරිණිවන් පෑම
- මහින්දාගමනයෙන් පසු ප්‍රථම දාගැබ වූ ථූපාරාමය ඉදිකිරීම ඇරඹීම
- අවසාන කඨින පූජා දිනය (චීවර මාසයේ අවසාන පෝය දිනය) සහ
පසු වස් සමාදන් වූ භික්ෂූන් වහන්සේලා වස් පවාරණය කිරීම (උන්වහන්සේලා කඨින චීවර භාරගන්නේ නැත.)
- සංඝමිත්තා තෙරණිය ශ්‍රී මහා බෝධියේ දක්ෂිණ ශාඛාවත් රැගෙන ලංකාවට පැමිණීම
- ශ්‍රී ලංකාවේ භික්ෂුණී ශාසනය ආරම්භ කිරීම (අනුලා බිසව ඇතුළු 500ක් කාන්තාවන් පැවදි කරවීමෙන්)
- ලක්දිව ප්‍රථම භික්ෂුණී ආරාමය ඇතිවීම
- දහ අට වෘත්තියක කාර්මික ශිල්පීන් පැමිණීම
විශේෂ ස්තූතිය : රාජකීය පණ්ඩිත, ශාස්ත්‍රපති කොටනෙළුවේ පුඤ්ඤානන්ද හිමිට සහ සුරත් සමරකෝන් මහතාට
වැදගත් කරුණු ඇතුලත් ලිපියක්.. ස්තුතියි ඔබට!
ReplyDeleteස්තුතියි ඔබට මෙවන් තොරතුරු ගෙන එනවට...
ReplyDeleteවටින වටින ලිපියක්.මම ආසයි මේ වගේ බ්ලොග් වලට.
ReplyDeleteලැබුවා වූ මේ වසරෙත් ඔබට වැඩි වැඩියෙන අලුත් පොස්ට් සහ ෆලොවර්ලා මෙන්ම පෙජ්ලෝඩ්ස් ගානත් සීයට දෙසීයකින්ම වැඩි වේවා!
ReplyDeleteඅවශ්‍ය සෑම වෙලාවෙම ලිතක් වාගේ බලා ගන්න පුළුවන්.
ReplyDeleteඉතින් ප්‍රමාද වූවත් සුභ නව වසරක් පතනවා ඔබටත්.